KUANTUM GERÇEKLİĞİ - BELİRSİZLİK İLKESİ - KELİME-
Görünen evrendeki 3 boyutlu mekân, kuantum dünyalarında zamana dönüşür ve artarak devam eder. Yani 10 boyutlu kuantum dünyası dediğimizde bunun zamanda 10 boyutlu ama mekânda 1 boyutlu olduğunu bilmek gerekir. Kuantum dünyaları mekân olarak tekillikten oluşur. Yani kısacası kuantum dünyaları dediğimiz yer bir karadeliktir.
Bu durum kuantum parçacıklarının garip hareketlerinin nedenini açıklar. Kuantum dünyalarında mekân tek boyutludur ve içindeki atom veya atomaltı elemanlar boyutsuzdur. Biz kuantum parçacıklarını incelediğimizde gördüğümüz şey tek boyutlu uzaydaki bir harekettir. Tek boyutlu uzaydaki hareketi üç boyutlu bir uzaydan izliyoruz. Yani aslında biz hologram görüntüsünü izleyebiliyoruz. Bir parçacığın aynı anda birçok yerde birden olabileceği, bu çok boyutluluk sebebiyledir. Tek yöne hareket eden bir parçacığa üç boyutta baktığımızda parçacığı bir boyut seçmeye zorluyoruz. Aslında parçacığın herhangi bir boyutu seçmesi için bir gerekçe yok. Onun için her yerde olabilir. Üstelik bizim parçacık diye gördüğümüz şey aslında tam olarak bir dalgadır. Dalga hologramın yapısı gereği bize parçacık olarak gözükür.
Konuyu daha iyi anlayabilmek için şöyle bir örnekleme yapmaya çalışayım. Bir borunun içini bir boyutlu mekân olarak düşünelim. Bu borunun içinden giden bir parçacık hayal edin. Bu parçacığın gideceği yer bellidir. Mutlaka borunun içindeki tek boyuttan gidecektir. Şimdi boruyu açarak bir yüzeye çevirelim. Tek boyutu iki boyuta çevirip bir çarşafa dönüştürelim. Şimdi bu parçacık çarşafın içinden nereyi tercih etmelidir. Tek boyuttan açıldığı için çarşafın her noktası onun için aynı önemdedir. Yani bir yeri tercih edemez. Fakat her noktada olmalıdır. Eğer parçacığa da boyut genişleme imkânı verseydik tüm çarşafın yüzeyine yayılıp gidecekti ve biz parçacığın hareketinde gariplik görmeyecektik. Oysa parçacık boyutsuz ve tek boyutta yaptığı hareketi çok boyutta gözlemliyoruz. İşte tek boyuta karşılık üç boyutlu uzayda sonsuz sayıda yol var. Biz buna belirsizlik ilkesi diyoruz. Aslında belirsizlik yok. Belirsizlik tek boyutlu bir uzaydaki hareketi üç boyutta seyretmekten geliyor. Tek boyuttaki tek alternatifin üç boyutta sonsuz karşılığı vardır.
Görünen evrendeki 3 boyutlu mekân, kuantum dünyalarında zamana dönüşür ve artarak devam eder. Yani 10 boyutlu kuantum dünyası dediğimizde bunun zamanda 10 boyutlu ama mekânda 1 boyutlu olduğunu bilmek gerekir. Kuantum dünyaları mekân olarak tekillikten oluşur. Yani kısacası kuantum dünyaları dediğimiz yer bir karadeliktir.
Bu durum kuantum parçacıklarının garip hareketlerinin nedenini açıklar. Kuantum dünyalarında mekân tek boyutludur ve içindeki atom veya atomaltı elemanlar boyutsuzdur. Biz kuantum parçacıklarını incelediğimizde gördüğümüz şey tek boyutlu uzaydaki bir harekettir. Tek boyutlu uzaydaki hareketi üç boyutlu bir uzaydan izliyoruz. Yani aslında biz hologram görüntüsünü izleyebiliyoruz. Bir parçacığın aynı anda birçok yerde birden olabileceği, bu çok boyutluluk sebebiyledir. Tek yöne hareket eden bir parçacığa üç boyutta baktığımızda parçacığı bir boyut seçmeye zorluyoruz. Aslında parçacığın herhangi bir boyutu seçmesi için bir gerekçe yok. Onun için her yerde olabilir. Üstelik bizim parçacık diye gördüğümüz şey aslında tam olarak bir dalgadır. Dalga hologramın yapısı gereği bize parçacık olarak gözükür.
Konuyu daha iyi anlayabilmek için şöyle bir örnekleme yapmaya çalışayım. Bir borunun içini bir boyutlu mekân olarak düşünelim. Bu borunun içinden giden bir parçacık hayal edin. Bu parçacığın gideceği yer bellidir. Mutlaka borunun içindeki tek boyuttan gidecektir. Şimdi boruyu açarak bir yüzeye çevirelim. Tek boyutu iki boyuta çevirip bir çarşafa dönüştürelim. Şimdi bu parçacık çarşafın içinden nereyi tercih etmelidir. Tek boyuttan açıldığı için çarşafın her noktası onun için aynı önemdedir. Yani bir yeri tercih edemez. Fakat her noktada olmalıdır. Eğer parçacığa da boyut genişleme imkânı verseydik tüm çarşafın yüzeyine yayılıp gidecekti ve biz parçacığın hareketinde gariplik görmeyecektik. Oysa parçacık boyutsuz ve tek boyutta yaptığı hareketi çok boyutta gözlemliyoruz. İşte tek boyuta karşılık üç boyutlu uzayda sonsuz sayıda yol var. Biz buna belirsizlik ilkesi diyoruz. Aslında belirsizlik yok. Belirsizlik tek boyutlu bir uzaydaki hareketi üç boyutta seyretmekten geliyor. Tek boyuttaki tek alternatifin üç boyutta sonsuz karşılığı vardır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.